Food-Info.net> Gıda Alerjileri

Karideslere ve diğer kabuklulara alerji

Kaynak

Bu bilgi Informall projesi ile uyum içinde sağlanmıştır.

Kabuklular en yaygın tüketilen yenilebilir deniz ürünleri arasındadır. Kabuklular Artropod ailesine aittir. Kabuklular 44,000 tür içeren 6 büyük alt gruba ayrlılır. Yaygın olarak ve daha nadiren yenen Norveç istakozu, istakoz, kerevit, ve yengeç gibi deniz ürünlerinin çeşitliliği bunların arasındadır. Deniz tarağı, midye, istiridye, abalon ve kalamar gibi diğer deniz ürünleri kabuklu değildir fakat yumuşakçalardır. Kabuklu hayvan alerjisi lgE denilen dolaylı gıda alerjisidir. lgE (immunoglobulin E) alerji antikorudur.

1. Belirtiler
2. İlgili gıdalar (çapraz tepkimeler)
3. Kim, ne zaman, hangi uzunlukta ve hangi sıklıkta?
4. Ne kadarı çok fazla?
5. Teşhis
6. Kabukluları nerede bulurum?
7. Gıda olmayan ürünler
8. Sakınma

Belirtiler

Reaksiyonlar ılımlı ağız alerjisi sendromundan (dudak, ağız veya boğaz kaşınması, ve dudak, dil, boğaz ve damak şişmesi) yaşam tehdit eden sistemik anafilaksiye ( nefes almada zorlanma, kan basıncında düşme ve hatta ölüm) sıralanır. Belirtiler alımdan sonra bir-bir buçuk saat içinde meydana gelir (durumların %90'ı). Buna rağmen, kurdeşen en yaygın belirtidir. Cildi (kaşınma, şişme), gastrointestinal sistemi (bulantı, mide ekşimesi krampları, ve ishal), solunum belirtilerini (astım, saman nezlesi), ve gözleri ( konjonktivi t) etkileyen belirtileri rapor edilmiştir. Kabuklu deniz hayvanlarının sıklıkla ölümcül anafilaktik reaksiyonları ile ilişiği olduğu belirtilir ve anafilaksinin yerfıstığı ve ağaç fındıklarından (mahun cevizi, badem, pekan cevizi, ceviz gibi) sonra en önemli üçüncü nedenidir.

Belirtiler çoğunlukla deniz ürünleri tüketildiğinde (genellikle reaksiyon meydana gelmesi için yüksek dozlar gereklidir) meydana gelir, fakat çiğ deniz ürünleri ellendiğinde ve hatta karides gibi kabuklular pişirilirken buharı solunduktan sonra (solunum reaksiyonlarına sebep olabilir) da görülebilir. Deniz ürünleri atıkları ile kontamine olmuş pişirme yağının kötü reaksiyonlara yol açtığı da rapor edilmiştir. Deniz ürünleri prosesinin herbir aşamasındaki çalışanlarda da alerjenik reakisyonlar meydana gelebilir ve bunlar büyük deniz kabukluları endüstrilerinin olduğu ülkelerde ciddi bir sağlık problemidir.

İlgili gıdalar (çapraz tepkimeler)

Kabukluların (karides, istakoz, kerevides veya yengeç) bir türüne alerjisi olan kişilerin % 75'inin diğer türlere de alerjik olduğu tahmin edilmektedir. Bu çapraz reaktivite olarak belirtilir. Kabuklular ve yumuşakçalar (istridye, kalamar, deniz tarağı) arasındaki çapraz tepkimeler bu gıdaların aynı çeşit proteinleri içeriyor olmalarından da mümkündür. Aslında, çapraz tepkimeden sorumlu moleküller kabuklular, toz akarları, hamam böcekleri ve çift kanatlılar (balık gıdası olarak kullanılan) arasındaki çapraz tepkimelere de neden olabilir. Buna rağmen, kabuklular ve kömür balığı, som balığı, orkinos, uskumru, alabalık ve hamsi gibi balıklar arasında hiçbir çapraz tepkime rapor edilmemiştir.

Kim, ne zaman, hangi uzunlukta ve hangi sıklıkta?

Gıda alerjileri en sık çocuklardadır, fakat yetişkinler de muaf değildir. Kabuklular, yer fıstığı, balık ve kabuklu yemişler yetişkinler arasında en yaygın gıda alerjisi sebepleridir. Balık ve deniz kabukluları alerjilerinin genel nüfusun %1' ini etkilediği tahmin edilmektedir. İskandinav ülkeleri gibi büyük miktarlarda kabuklu tüketen ülkelerde yüksek oranlarda kabuklu alerjisi vardır, buna rağmen türe spesifik hiçbir çalışma yürütülmemiştir. Onların devamlılığı hakkında az miktarda bilinir, fakat tüm deliller kabuklu alerjisinin genellikle fazla büyümediğini gösterir.

Ne kadarı çok fazla?

Belirtiler en sık deniz ürünleri alındığında görülür (genellikle reaksiyon meydana gelmesi için yüksek dozlar gereklidir), fakat çiğ deniz ürünleri ellendiğinde ve hatta karides gibi kabuklular pişirilirken buharı solunduktan sonra (solunum reaksiyonlarına sebep olabilir) da görülebilir. Deniz ürünleri atıkları ile kontamine olmuş pişirme yağının kötü reaksiyonlara yol açtığı da rapor edilmiştir. Deniz ürünleri prosesinin herbir aşamasındaki çalışanlarda da alerjenik reakisyonlar meydana gelebilir ve bunlar büyük deniz kabukluları endüstrilerinin olduğu ülkelerde ciddi bir sağlık problemidir.

Bir karides alerjik reaksiyona sebep olmakta genelde yeterli iken, bazı insanlar daha az miktarlara bile tepki verirler. En düşük eşik dozları açıklanmak için durmaktadır.

Teşhis

Önce hastanın detaylı bir geçmişi alınır. Cilt ve laboratuvar testleri sonra alerjik gıdaların diyetten çıkarılmasına yardımcı olmak için kullanılır. Kabuklularda yüksek antikor seviyeleri ile birlikte pozitif bir cilt testi örneğin % 87 kesinlik ile karides alerjilerinin teşhisine olanak sağlar, Kabuklulara özgü lgE için belirlenmiş eşik değeri yoktur.

Buna rağmen, besin yüklemeleri (artan miktarlarda potansiyel alerjik gıdayı kademeli basamaklarla alerjik reaksiyon olup olmayacağını belirlemek için hastalara verme) bir kişinin gerçekten belli bir gıdaya alerjisi olup olmadığını belirlemenin en etkili yoldur. Başlangıç besin yüklemeleri her zaman çift kör, plasebo kontrollü testler gibi yürütülür. Kabukluların durumunda, örneğin, besin yüklemeleri üzüm lezzetlendiricisi içeren vanilyalı dondurmada haşlanmış kabuklunun artan dozlarda kullanıldığı çift kör, plasebo kontrollü testleri içerir. Eğer çift kör plasebo kontrollü besin yüklemeleri negative ise, bir açık besin yüklemesi genellikle uygulanır. Besin yüklemeleri sadece anafilaktik reaksiyonlarla ilgilenmeye alışmış iyi eğitimli personel ile kurulmuş bir hastanede yapılmalıdır. Ağır reaksiyonlarla yakın bir geçmişi olan hastalar yüklenmemelidir. Ek olarak, kabukluların bir türüne alerjisi olan hastalar çapraz tepkime potansiyelinden dolayı diğer tüm kabuklulara alerjik reaksiyonlar için test edilmelidir.

Kabukluları nerede bulurum?

Kabuklular ve kabuklu kalıntıları belli işlenmiş gıdalarda bulunabilir. Bu nedenle kabuklulara alerjisi olan kişilerin içindekiler etiketini dikkatlice okuma alışkanlığını geliştirmeleri ve etikette kullanılan kabuklular ve kabuklu kalıntılarının varlığını belirten kelimelerin, terimlerin ve indikatörlerin farkında olmaları çok önemlidir. Gıda ürünleri gizli alerjenler içerebilir

Gıda olmayan ürünler

Kabuklular kremler gibi bazı gıda olmayan ürünlerde kullanılır. Bu ürünlerle temas alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.

Sakınma

Kabuklu alerjisi teşhis edilen hastalar için, özellikle çok küçük miktarlarda kabukluya kötü reaksiyonlar yaygın olmadığından kabuklulardan sakınma tek ispatlanmış tedavidir, Bu nedenle kabuklulara alerjisi olan kişilerin içindekiler etiketini dikkatlice okuma alışkanlığını geliştirmeleri ve etikette kullanılan kabuklular ve kabuklu kalıntılarının varlığını belirten kelimelerin, terimlerin ve indikatörlerin farkında olmaları çok önemlidir. Gıda ürünleri gizli alerjenler içerebilir. Dışarıda yeme özellikle Güney Doğu Asya yemek pişirme stilindeki restoranlarda kabuklularla beklenmeyen temaslar bir risk faktörüdür. Yeni AB etiketleme yönergesinin Ek IIIa' sı kabukluları ve kabuklu ürünlerini etiketlerde listelemeyi zorunlu kılar.