Voedsel en Religie

Een literatuur-inventarisatie van de verschillende spijswetten en de invloed hiervan op de levensmiddelentechnologie.

Samenvatting
Boeddhisme
Hindoeisme
Islam
Jodendom
Mormonen
Zevende-Dags Adventisten

E-nummers van dierlijke oorsprong

Literatuur

Nederland is een multicultureel land. Mensen uit alle verschillende landen en ook met allerlei verschillende religies wonen in Nederland. Deze religies zijn bijvoorbeeld het christendom, het jodendom, de islam, het hindoeïsme, het boeddhisme, enzovoorts. Deze religies hebben allemaal hun eigen kenmerken en regels. Een aantal van die regels, die bij iedere religie terugkomen, zijn de spijswetten. De spijswetten zijn wetten die het consumptiepatroon van de leden van de godsdienst beschrijven. Hieronder vallen de verboden levensmiddelen, maar ook de levensmiddelen die wel toegestaan zijn. Aangezien de populatie mensen in Nederland, die behoren tot een van deze religies, steeds toeneemt, wordt het voor de levensmiddelenindustrie steeds belangrijker om in de productie rekening te houden met deze voedselvoorschriften.

In dit literatuuronderzoek zullen de spijswetten van de verschillende godsdiensten worden beschreven en zal hierna de invloed van deze spijswetten op de levensmiddentechnologie worden besproken. Hierbij is een onderverdeling gemaakt in het gebruik van ingrediënten en de toepassing van de verschillende processen tijdens de productie.

Samenvatting

De spijswetten van het jodendom geven aan welke producten kosher (wettelijk toegestaan) of niet kosher zijn. Deze spijswetten beschrijven het verbod op bloed en verschillende dieren, de scheiding tussen melk en vlees en het toestaan van plantaardig materiaal. Alle ingrediënten van een voedingsmiddel moeten aan deze wetten voldoen. Bovendien mogen koshere ingrediënten niet in contact komen met niet koshere producten. Binnen de processen in de levensmiddelentechnologie heeft dit een nauwkeurig gecontroleerd proces tot gevolg, waarbij productie van melk- en vlees-producten strict worden gescheiden en de transportmiddelen en fabrieksapparatuur aan een grondige schoonmaak worden onderworpen om deze materialen kosher te maken. Biotechnologie wordt binnen het jodendom geaccepteerd, maar ook hier moet worden gelet op het kosher zijn van de materialen.

De islam staat alle producten toe, behalve de producten die expliciet worden verboden in de Koran. Deze producten zijn bloed, varkens en enige andere dieren. Bovendien is de consumptie van alcohol en andere toxische stoffen verboden.

Producten die in contact zijn gekomen met varkensvlees of producten die zijn gefermenteerd met bacteriën, afkomstig uit een verboden diersoort, zijn niet toegestaan. Tijdens de slachting van dieren moet de naam van Allah worden uitgesproken. Het gebruik van biotechnologie wordt geoorloofd. De genen, die worden overgeplaatst mogen echter niet afkomstig zijn uit een verboden diersoort. Transgene producten moeten op dezelfde manier gemetaboliseerd worden als het oorspronkelijke product.

Binnen het boeddhisme is het eten van vlees in strijd met de leefregels. Ook mogen geen groenten uit de uienfamilie en geen verslavende stoffen worden geconsumeerd. Vooral sojabonen en tarwegluten worden gebruikt als vleesvervangers. De voornaamste methoden om voedsel klaar te maken zijn stomen en roerbakken.

Het hindoeïsme heeft in principe geen spijswetten. Wel heeft hun cultuur invloed op de consumptie van levensmiddelen. Vanwege het geloof in reincarnatie zijn de hindoes uit de hoogste kaste vegetarisch. Overige hindoes eten geen rundvlees. Dit is vanwege de heiligheid van het vee. Verder wordt het gebruik van alcohol en teveel kruiden afgeraden. Tenslotte is reinheid erg belangrijk. Bereiders van voedsel moeten altijd rein zijn, evenals de consumenten van het voedsel.

Mormonen volgen een dieet om hun lichaam zo gezond mogelijk te houden. In dit dieet wordt het gebruik van caffeïnehoudende dranken zoals koffie en thee verboden. Ook wordt het gebruik van tabak afgeraden. Vanwege de noodzaak voor zelfstandigheid en daarom ook de noodzaak tot aanleggen van een voorraad voor noodgevallen, hebben mormonen een grotere behoefte aan gedroogd en ingeblikt voedsel.

Zevende dags adventisten houden hun lichaam gezond, net als de mormonen. Onthouding van alcohol en tabak is hiervoor een eerste vereiste. Bovendien wordt de consumptie van onzuivere diersoorten verboden. Deze diersoorten zijn dezelfde als de verboden diersoorten bij het jodendom. Ingrediënten van producten mogen niet in contact zijn gekomen met deze onzuivere dieren of onderdelen hiervan.

Literatuurlijst

Aldridge S. 1994. Ethically sensitive genes and the consumer. Trends in biotechnology. 3: 71-72.

Bosley, G.C. and Hardinge, M.G. 1992. Seventh-day Adventists: Dietary Standards and Concerns. Food technology 46: 112-113.

Chaudry, M.M. and Regenstein J.M. 1994. Implications of biotechnology and genetic engineering for kosher and halal foods. Trends in food science and technology 5: 165-168.

Chaudry, M.M. 1992. Islamic Food Laws: Philosophical Basis and Practical Implications. Food technology 46: 92-93.

Hanh T.H. The fifth precept: diet for a mindful society.

http://www.ncf.carleton.ca/dharma/introduction/precepts/precept-5.html

Huang, Y. and Ang, Y.W. 1992. Vegetarian Foods for Chinese Buddhists. Food technology 46: 105-108.

Kilara, A., Iya, K.K. 1992. Food and Dietary Habits of the Hindu. Food technology 46: 94-104.

Luck, E. 1995. Zusatzstoffe fur Lebensmittel und Bedarfgegenstande im Lichte der Judischen Speisegesetze. Deutsche Lebensmittel-Rundschau. 4: 115-117.

Ockerman, H.W. and Nxumalo, J.D. 1998. Reported reasons for meat avoidance. Outlook on agriculture 27 (1): 41-45.

Pike, O.A. 1992. The Church of Jesus Christs of Latter-day Saints: Dietary Practices and Health. Food technology 46: 118-121.

Regenstein, J.M. and Regenstein, C.E. 1979. An introducton to the kosher dietary laws for food scientists and food processors. Food technology 33: 89-99

Regenstein, J.M. and Regenstein, C.E. 1990. Kosher certification of vinegar: A model for industry/rabbinical cooperation. Food technology 44 (7): 90-93.

Regenstein, J.M. and Regenstein, C.E. 1992. The Kosher Food Market in the 1990s - A Legal View. Food technology 46: 122-126.

Thich Nhat Hanh, 6-1-2000, http://www.ncf.carleton.ca/dharma/introduction/precepts/precepts-5.html.

Twaigery, S. and Spillman, D. 1989. An Introduction to Moslem Dietary Laws. Food technology 43: 88-90.

Voedingsleer, 1999, Practicumgids toegepaste voedingsleer en voedselbereiding, p73-81.

Vollmer, R. 1987. Forderungen an die Herkunft und die Zusammensetzung eines kosheren Lebensmittels. Deutsche Lebensmittel-Rundschau 83: 47-50.

Willemsens-Pols, A.Y., 6-1-2000, http://www.euronet.nl/~advaya/lezingen.htm.

Word of Wisdom, 1-2-2000, http://www.jefflindsay.com/WWisdom.shtml