Voedsel en Religie - Hindoeisme

Naar het overzicht van religies

De spijswetten

Het hindoeisme is een verzameling van veel verschillende religies, die door de tijd heen samen zijn gegaan in een godsdienst. Het hindoeisme heeft, in tegenstelling tot het boeddhisme, de islam en het christendom, dan ook geen stichter (Kilara en Iya, 1992; voedingsleer, 1999).

De religie wordt bepaald door meerdere Heilige boeken zoals de Vedas, Puranas, Upanishads, Ramayana en anderen.

Het Hindoeisme heeft een kastensysteem volgens de Vedas. Dit kastensysteem verdeelt de bevolking in verschillende hierarchien, de zogenaamde kasten. De hoogste kaste is die van de Brahmins, de priesters. Hierop volgt de kaste van de Kshatriyas, de strijders. De handelaren vormen de derde kaste, de Vaisyas. De laagste kaste is die van de arbeiders, de Sudras. Het hindoeisme heeft geen duidelijke spijswetten. Wel zijn er een aantal belangrijke aspecten binnen het geloof, die van invloed zijn op de voedingsgewoonten (Kilara en Iya, 1992; voedingsleer, 1999).

Hindoes geloven in reincarnatie van dier, mens en plant. Alles wat leeft en vooral vee is heilig. De Brahmins zijn om deze reden vegetarier. Het eten van vlees zou namelijk betekenen, dat schade wordt aangebracht aan een voormalig Brahmin (voedingsleer, 1999; Ockerman en Nxumalo, 1998). Het dieet van een Brahmin heet Satwick. Dit dieet draagt bij aan de gezondheid en geestelijk welzijn. Het bevat granen, fruit en de meeste groenten, behalve uien, knoflook, champignons en sommige wortelgewasssen. De overige kasten volgen het Rajasik of Kshatriya dieet. Het Rajasik dieet verbiedt alleen rundvlees en knoflook. Het Kshatriya dieet verbiedt varkensvlees en vis (Kilara en Iya, 1992).

Het begrip reinheid heeft veel waarde voor Hindoes. Voedsel of drank, dat in contact is gekomen met een onreinheid, mag niet meer worden geconsumeerd. Vooral voor Brahmins geldt dat ook de consument tijdens de maaltijd niet met onreinheden in contact mag komen. Voor de maaltijd wast een Hindoe zichzelf dan ook grondig. Onvoorzien contact tijdens de maaltijd met iemand die zichzelf niet heeft gewassen, leidt ertoe dat het eten niet meer gegeten mag worden (voedingsleer, 1999; Kilara en Iya, 1992).

Het hindoeisme kent drie geaardheden, namelijk goedheid, hartstocht en onwetendheid. Voedsel van de aard goedheid verlengt de levensduur en schenkt kracht, gezondheid, geluk en voldoening. Tot dit soort voedsel behoren melkproducten, suiker, rijst, tarwe, fruit en groente. Voedsel van de aard hartstocht is vaak te bitter of te zout, zodat dit slijm in de maag opwekt. Dat kan leiden tot ziekte en wordt daarom afgeraden. Een voorbeeld van dit soort voedsel zijn rode pepers. Tenslotte is er nog voedsel in de geaardheid onwetendheid. Dit voedsel is voornamelijk voedsel dat niet meer vers is. Voedsel van deze geaardheid stoot mensen van de geaardheid 'goed' af (voedingsleer, 1999).

De consumptie van alcohol wordt afgeraden. Consumptie van alcoholische dranken wordt in verband gebracht met mensen uit de laagste kaste (Kilara en Iya, 1992).

Invloed op de levensmiddelentechnologie

Ingrediënten

• Melk en melkproducten behoren tot de geaardheid goedheid. Deze mogen altijd worden geconsumeerd. Een uitzondering geldt echter voor de melk van de koe, de eerste tien dagen na de geboorte van een nieuw kalfje. In verband met de onreinheid mag deze melk niet worden gedronken (Kilara en Iya, 1992).
• Alle fruit en groenten mogen worden gegeten. Volgens het Satwick dieet mogen Brahmins echter geen knoflook, uien en champignons eten. Dit wordt ook afgeraden voor personen uit de andere kasten (Kilara en Iya, 1992).
• Brahmins eten geen vlees vanwege het geloof in reincarnatie. Alle dieren zijn hierom heilig. Dit geldt speciaal voor vee. Rundvlees wordt daarom niet gegeten door alle kasten (Kilara en Iya, 1992).
• Alcoholische dranken worden gezien als iets voor de laagste kaste. Het wordt afgeraden deze dranken te drinken. Water is de belangrijkste drank binnen het hindoeisme (Kilara en Iya, 1992).

• Kruiden worden in grote verscheidenheden gebruikt in voedsel. Het gebruikt van teveel kruiden zorgt er echter voor dat het voedsel de geaardheid hartstocht krijgt. Dit is niet aan te bevelen (voedingsleer, 1999).

Processen

Vooral het begrip reinheid is van grote invloed op de processen binnen de levensmiddelentechnologie.

• De bereiders van het eten moeten altijd rein zijn. Ze dienen zich goed gewassen te hebben en vrouwen mogen tijdens hun menstruatie niet in contact komen met het eten, omdat ze dan onrein zijn (voedingsleer, 1999; Kilara en Iya, 1992).
• Voor Brahmins is de reinheid vaak veel belangrijker dan voor personen uit de andere kasten. Het voedsel voor Brahnmins wordt daarom vaak in een aparte keuken bereidt (Kilara en Iya, 1992).