|
Een initiatief van :
Stichting Food-Info
|
|
Food-Info.net> Vragen en Antwoorden > Additieven
Welke E-nummers en additieven bevatten dierlijke producten ?
Deze vraag wordt zeer regelmatig gesteld, door mensen met een geheel verschillende achtergrond, zoals vegetariers, veganisten, moslims, joden en andere groepen die om persoonlijke of religieuse redenen geen dierlijke producten willen/mogen eten.
In dit document willen we aangeven welke E-nummers mogelijk een dierlijke oorsprong hebben. Ook producten, waarvan de naam lijkt op een dierlijk product, maar die niet van dierlijke oorsprong zijn, worden aangegeven.
Onderstaande producten kunnen dierlijke elementen bevatten. Bij een groot aantal is de oorsprong duidelijk, een aantal andere producten bevatten vetzuren, deze kunnen dierlijk of plantaardig zijn (zie onderaan de tabel).
Veganisten dienen al deze nummers te vermijden, om zeker te zijn dat ze geen dierlijk materiaal binnen krijgen. Andere groepen kunnen aan de hand van de oorsprong bepalen of producten geschikt zijn of niet.
E-nummer |
Naam |
Oorsprong |
E120 |
Karmijn, Cochenille |
Schildluizen (extractie uit gedroogde luizen) |
E322 |
Lecithine |
Soja en voor een klein percentage voor speciale doeleinden uit kippe-eieren. |
430 |
Polyoxyethyleen-8-stearaat |
Stearinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E431 |
Polyoxyethyleen (40) stearaat |
Stearinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E432 |
Polyoxyethyleen-20-sorbitaan monolauraat |
Laurinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E433 |
Polyoxyethyleen-20-sorbitaan mono-oleaat |
Oliezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E434 |
Polyoxyethyleen-20-sorbitaan monopalmitaat |
Palmitinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E435 |
Polyoxyethyleen-20-sorbitaan monostearaat |
Stearinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E436 |
Polyoxyethyleen-20-sorbitaan tristearaat |
Stearinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
441 (vervallen) |
Gelatine |
Gemaakt uit botten en huid van slachtdieren (runderen, kippen, varkens, vissen). Door de BSE crisis tegenwoordig niet veel meer van runderen. |
E470 |
Zouten van vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E471 |
Synthetische vetten |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E472 |
Synthetische vetten |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E473 |
Suikeresters van vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E474 |
Suikerglyceriden |
Combinatie van suiker met vetten. Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E475 |
Polyglycerolesters van vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E477 |
Propyleenglycolesters van vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
478 |
Glycerol- en polypropyleenglycolesters van melkzuur en vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E479 en 479b |
Thermisch verhitte sojaolie, veresterd met vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E481/2 |
Natrium/Calcium-stearoyllactylaat |
Mengsel van melkzuur en stearinezuur, een vetzuur. Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E483 |
Stearyltartraat |
Mengsel van wijnsteenzuur en stearinezuur, een vetzuur. Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
484 |
Stearylcitraat |
Mengsel van citroenzuur en stearinezuur, een vetzuur. Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
E485 (vervallen) |
Gelatine |
Gemaakt uit botten en huid van slachtdieren (runderen, kippen, varkens, vissen). Door de BSE crisis tegenwoordig niet veel meer van runderen. |
E491-5 |
Verbindingen van sorbitol (een plantaardige stof) met diverse vetzuren |
Voor vetzuren, zie opmerking onderaan tabel |
542 |
Beendermeel |
Gemaakt uit botten van slachtdieren (runderen, kippen, varkens, vissen). Door de BSE crisis tegenwoordig niet veel meer van runderen. |
E570-73 |
Stearinezuur en stearaten |
Stearinezuur is een vetzuur, zie opmerking onderaan tabel |
E626-29 |
Guanylzuur en guanylaten |
Vooral gewonnen uit gist, maar voor een deel ook uit sardines of synthetisch. |
E630-35 |
Inosinezuur en inosinaten |
Vooral gewonnen uit vlees en sardines. Wordt ook synthetisch gemaakt of (steeds meer) met bacteriën. |
| 636 |
Maltol |
Normaal gewonnen uit mout, maar kan ook door verhitting van koemelksuiker verkregen worden. |
E640 |
Glycine |
Wordt gemaakt uit gelatine, dus uit botten (zie boven). Deels ook synthetisch, maar dat is duurder. |
E901 |
Bijenwas |
Gemaakt door bijen, maar bevat geen onderdelen van dieren |
E904 |
Schellak |
Uitscheidingsproduct van luizen. De luizen zelf zitten vaak opgesloten in de lak, maar het product op zich bevat geen luizen. |
913 |
Lanoline |
Een vetachtig uitscheidingsproduct van schapen (om hun wol waterafstotend te houden). |
920-21 |
Cysteine en cystine |
Gewonnen uit eiwitten, vooral uit haar (meestal paarden, maar ook koeien, mensen, varkens) |
E966 |
Lactitol |
Gemaakt uit (koe)melksuiker |
1000 |
Cholinezuur |
Uit rundergal. |
E1105 |
Lysozym |
Een eiwit uit kippe-eieren |
Vetzuren.
Vetten bestaan uit glycerol en meestal 3 vetzuren. Dat geldt voor al het dierlijk en plantaardig vet. Vetten kunnen worden gesplitst in glycerol en de losse vetzuren. Deze worden gezuiverd en hieruit kunnen allerlei synthetische vetten en vetachtige stoffen gemaakt worden. Deze fungeren vaak als emulgator, waardoor het mogelijk is om vetten met water te mengen.
In het lichaam worden deze stoffen afgebroken en verwerkt als gewoon vet.
Probleem is de oorsprong van de vetzuren. Deze is niet te achterhalen in het eindproduct. Zowel dierlijke als plantaardige vetten zijn chemisch 100% identiek. De producent maakt de vetzuren meestal uit het goedkoopste vet. Dit zal in vrijwel alle gevallen plantaardig vet zijn, echter het gebruik van dierlijk vet is niet uitgesloten. En dat kan runder of varkensvet zijn.
Als consument is het onmogelijk om vast te stellen wat de oorsprong van de vetten is. Overigens kan vaak de producent het ook niet vertellen, en met chemische analyses is het evenmin aan te tonen. Alleen de grondstofleverancier kan het vertellen, maar deze is voor de consument meestal niet te achterhalen.
Om zeker te zijn dienen alle genoemde additieven niet gebruikt te worden. Dit is de stelregel voor veganisten. Voor vegetariers en moslims ligt het moeilijker. De meeste vegetariers gaan ervan uit dat de oorsprong plantaardig is (wat ook in verreweg het grootste deel van de producten het geval zal zijn) en dat je bij een Nederlands dieet minder dan 1 gram/dag van dit sort stoffen binnen zal krijgen. De dierlijke bijdrage is dan ook nihil en vele vegetariers eten deze producten dus wel.
Voor moslims en joden is het nog complexer, want al is een klein deel dierlijk, of dat weer van onreine dieren afkomstig is, is nog weer veel moeilijker vast te stellen.
Overige ingredienten die vaak gebruikt worden en van dierlijke oorsprong zijn :
Caseine en caseinaat |
Een eiwit uit koemelk |
Gelatine |
Gemaakt uit botten en huid van slachtdieren (runderen, kippen, varkens, vissen). Door de BSE crisis tegenwoordig niet veel meer van runderen. |
Lactose |
Melksuiker uit koemelk |
Omega-3-vetzuren |
Meestal uit vis, voor een deel ook uit soja |
Wei- en weipoeder |
Een eiwitpoeder gemaakt uit koemelk, zie ook hier.
Wei, weipoeder en kaas zijn niet altijd halal, dat hangt af van hoe het dier (kalf, geit, schaap), dat het stremsel voor het stremmen van de melk levert, is geslacht. Als dat op Islamitische wijze is gedaan, is het halal en dus zijn de afgeleide producten halal. Alleen de producent kan hierover de juiste informatie geven. Vegetarische kaas (en de daarvan gemaakte wei) is halal.
|
Overzicht van stoffen die mogelijk verwarrend werken of die elders als mogelijk dierlijk worden genoemd :
E101 |
Riboflavine (lactoflavine) |
Wordt gemaakt mbv micro-organismen of synthetisch. Kan theoretisch uit melk gehaald worden, maar is veel te duur en wordt dus niet gedaan. |
E153 |
Koolstof |
Wordt gemaakt uit verbrand organisch materiaal. Eigenlijk altijd plantaardig (houtskool). Theoretisch ook uit verbrand vlees, maar dit wordt niet gedaan. |
E161g |
Canthaxanthine |
Wordt gewonnen uit de cantharel (paddestoel) of synthetisch uit beta-caroteen. Vroeger wel uit veren van flamingo's of kreeften. |
236 |
Mierenzuur |
Synthetisch. Komt wel voor in mieren, maar wordt er niet uit gewonnen. |
E270 |
Melkzuur |
Wordt door bacterien gemaakt uit suikers. Komt niet in melk voor, wel in yoghurt en andere zure melkproducten. Wordt gemaakt door bacterien die groeien op afval van de suikerindustrie. Het kan echter ook uit verzuurde melkwei gewonnen worden, maar is dan nog steeds van bacteriele origine en niet afkomstig uit het dier zelf |
E306, 307, 308 |
Tocoferolen (vitamine E) |
Worden gewonnen uit plantaardige olie. Winning uit dierlijke olie (vis) is te duur, omdat de concentraties in die olien veel lager zijn dan in plantaardige olie. |
E325-7 |
Lactaten (melkzuur-zouten) |
Zie E270 hierboven. |
375 |
Nicotinezuur (vitamine B3) |
Wordt uit plantaardige bronnen of gist gemaakt. Ook synthetisch. Kan theoretisch uit lever worden gewonnen, maar dat is veel te duur. |
E422 |
Glycerol |
Bestanddeel van dierlijk en plantaardig vet. Wordt synthetisch gemaakt uit aardolie of mbv bacterien uit suiker. |
E476 |
Polyglycerolpolyricinoleaat |
Synthetisch vet gemaakt met ricinusolie (plantaardig) |
E620-5 |
Natriumglutamaat en andere glutamaten |
Normaal gesproken gemaakt mbv micro-organismen. Deels ook uit soja en zeewier. Theoretisch ook uit melk, eieren of ander dierlijk eiwit, maar de gehaltes zijn lager dan in soja en het is veel duurder. |
E927b |
Ureum |
Chemisch gemaakt. Zou ook uit urine gewonnen kunnen worden, maar dat is veel lastiger. |
- |
Vitamine B12 |
Wordt gemaakt mbv micro-organismen. Kan ook uit vlees gewonnen worden, maar dat is veel te duur en te moeilijk. |
|
| |
|
