Food-Info.net> Θέματα > Τροφικές αλλεργίες

Κοιλιακή πάθηση (δυσανεξία στο γλουτένιο) και αλλεργία σίτου

Η κοιλιακή πάθηση είναι πάθηση στην οποία υπάρχει μια χρόνια αντίδραση σε ορισμένες πρωτεϊνικές αλυσίδες, συνήθως καλούμενες ως γλουτένια glutens, που βρίσκονται σε μερικά σιτηρά δημητριακών. Αυτή η αντίδραση προκαλεί την καταστροφή των τοιχωμάτων του λεπτού εντέρου, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση λήψης των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό.

Υπάρχει σαφής ένδειξη μιας οικογενειακής τάσης προς την κοιλιακή ασθένεια. 5-10% των συγγενών πρώτου βαθμού (γονείς, παιδιά, και αμφιθαλείς) στους οποίους έχει διαγνωσθεί η ασθένεια μπορεί να αναπτύξουν την κοιλιακή ασθένεια. Η ασθένεια έχει επιπτώσεις και στα δύο φύλα, και μπορεί να αρχίσει σε οποιαδήποτε ηλικία, από την βρεφική ηλικία (μόλις ξεκινήσει η χορήγηση σιτηρών δημητριακών) ή αργότερα (ακόμα κι αν το άτομο έχει καταναλώσει τα σιτηρά νωρίτερα). Η αρχή της πάθησης φαίνεται να απαιτεί δύο συστατικά: γενετική προδιάθεση (δύο συγκεκριμένοι γενετικοί δείκτες, αποκαλούμενοι HLA υποπαράγοντες, είναι παρόντες σε πάνω από 90% όλων των ατόμων που πάσχουν από την ασθένεια στις ΗΠΑ), και κάποιου είδους ώθηση. Η ώθηση μπορεί να είναι περιβαλλοντική (όπως στην υπερέκθεση στο σίτο), περιστασιακή (ίσως αυστηρή συναισθηματική πίεση), φυσική (όπως μια εγκυμοσύνη, μια εγχείρηση), ή παθολογική (μια προερχόμενη από ιό μόλυνση).

Κάποτε θεωρούνταν παιδική ασθένεια που θα ξεπερνιόταν, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι ασυνήθιστο τα συμπτώματα της κοιλιακής πάθησης να εξαφανιστούν κατά το τέλος της παιδικής ηλικίας ή της εφηβείας, δίνοντας την εντύπωση της θεραπείας. Δυστυχώς, η φθορά του οργανισμού πραγματοποιείται ακόμα και κατά τη διάρκεια αυτών των ετών προφανούς υγείας. Αργότερα στη ζωή τους οι ασθενείς μπορεί να ανακαλύψουν ότι έχουν υποστεί ιδιαίτερη ζημία στο λεπτό έντερο, και έχουν στερηθεί για χρόνια σημαντικές θρεπτικές ουσίες.

Προϊόντα

Ο κοινός κατάλογος απαγορευμένων σιτηρών είναι: σίτος, σίκαλη, κριθάρι και βρώμες.

Δυστυχώς, υπάρχουν παραλλαγές των ουσιών αυτών για τις οποίες χρησιμοποιούνται άλλα ονόματα. Το σκληρό σιτάρι και χοντρό σιμιγδάλι είναι ονόματα για ορισμένα είδη σίτου που έχουν παραχθεί για συγκεκριμένες χρήσεις. Ο σίτος σπέλτα και καμουτ είναι παραλλαγές του σίτου (Άλλα ονόματα για τα προϊόντα αυτά είναι: Πολωνικός σίτος, μονόκοκο σιτάρι).

Πλιγούρι, είναι σίτος που έχει υποστεί ειδική επεξεργασμένο.

Ποικιλίες Triticale, είναι σιτάρι που παράγεται από τη διασταύρωση σίτου και σίκαλης, είναι σίγουρα στον τοξικό κατάλογο.

Το καλαμπόκι (αραβόσιτος) είναι ένα από τα σιτάρια που δεν θεωρείται ότι προκαλεί ζημία στο λεπτό έντερο των δυσανεκτικών ατόμων. Από τα κοινά σιτηρά, το ρύζι αποτελεί το πιο διαδεδομένο καθώς σπάνια προκαλεί προβλήματα σε οποιονδήποτε.

Εκτός από το καλαμπόκι και το ρύζι, υπάρχει μια ευρεία ποικιλία άλλων σιτηρών που χρησιμοποιούνται στην μαγειρική χωρίς γλουτένιο.

Τα εξής μπορούν να χρησιμοποιηθούν και να αλεστούν στο αλεύρι: αμάραντος *, φαγόπυρο *, ρεβίθια, φακές, κεχρί *, μπιζέλια, quinoa *, ragi, σόργο, σόγια, ταπιόκα, teff *, και άγριο ρύζι. Πολλά από αυτά τα αλεύρια είναι διαθέσιμα στα καταστήματα υγιεινής διατροφής. Μερικά (όπως το αλεύρι ρυζιού) μπορούν να είναι διαθέσιμα στα καταστήματα μαναβικής.

Για τη βελτίωση της σύσταση των ψημένων αγαθών που δεν περιέχουν γλουτένιο, οι περισσότεροι μάγειρες χρησιμοποιούν ένα ή περισσότερα από τα εξής: κόμμι ξανθάνης, κόμμι γκουάρ (αν και αυτό έχει μερικές φορές καθαρτική επίδραση) ή μεθυλοκυτταρίνη . Αυτά μπορούν να αγοραστούν σε καταστήματα υγιεινής διατροφής είτε σε εξειδικευμένα καταστήματα ειδών μαγειρικής.

Τα δημοφιλή στο μαγείρεμα έλαια περιλαμβάνουν: καλαμπόκι, φιστίκια, ελιές, συναπόσπορος (canola), σόγια, και ηλίανθος.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει κανένα φάρμακο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσουν οι ασθενείς και να θεραπεύσει αποτελεσματικά την ασθένεια. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία θεραπεία, αν και υπάρχει δυνατότητα για τους ασθενείς να ζήσουν κανονικά όντας υγιείς εφόσον ακολουθούν διατροφή που δεν περιέχει γλουτένιο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουν όλα τα προϊόντα που παράγονται από το σίτο, τη σίκαλη, το κριθάρι, τις βρώμες, και μερικά άλλα λιγότερα γνωστά σιτηρά.

Πρόσθετες βιταμίνες μπορούν να ληφθούν, εάν είναι απαραίτητο, αλλά ο μόνος τρόπος για έναν ασθενή να αποφύγει την φθορά του λεπτού του εντέρου είναι η διατήρηση μιας διατροφής που δεν περιέχει γλουτένιο.

Συμπτώματα

Δεν υπάρχει κανένας χαρακτηριστικός τύπος ασθενούς. Τα άτομα κυμαίνονται μεταξύ αυτών που δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα (ασυμπτωματικού ή των "λανθανουσών" μορφών της ασθένειας) ως τις ακραίες περιπτώσεις όπου ασθενείς εμφανίζονται στους παθολόγους τους με αέριο, πρηξίματα, διάρροια, και απώλεια βάρους λόγω ελλιπούς λήψης θρεπτικών συστατικών . Μεταξύ αυτών των δύο άκρων μια ευρεία ποικιλία των συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν:

• Διάρροια
• Δυσκοιλιότητα
• Στεατόρροια (ροή λίπους στα κόπρανα)
• Κοιλιακούς πόνους
• Υπερβολικά αέρια
• Πρόβλημα που συνδέεται με την ανεπάρκεια βιταμινών
• Ανεπάρκεια σιδήρου (αναιμία)
• Χρόνια κόπωση
• Αδυναμία
• Απώλεια βάρους
• Πόνος στα οστά
• Ευπάθεια στα κατάγματα
• Μη κανονική αίσθηση του δερμάτων (paresthesia). Συμπεριλαμβανομένου του καψίματος, ή του τσουξίματος
• Οιδήματα
• Πονοκέφαλοι *
• Απομακρυσμένη νευροπάθεια * (τσούζοντας στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών)

Στα παιδιά, τα συμπτώματα μπορούν να περιλάβουν

•  Δυσκολία στην ανάπτυξη

•  Χλωμάδα

•  Οξυθυμία

•  Ανικανότητα στη συγκέντρωση

•  Πολύ αδυνατισμένοι γλουτοί

•  Κοιλιά με ή χωρίς επίπονο φούσκωμα

•  Χλωμά, δυσώδη, ογκώδη κόπρανα

•  Συχνή, διάρροια

Επιπλέον, ερπειτοειδής δερματίτιδα, μια ασθένεια στην οποία οι έντονες αναφυλαξίες που εμφανίζονται (συχνά στο κεφάλι, αγκώνες, γόνατα και γλουτούς) συσχετίζονται με την κοιλιακή πάθηση. Οι αντιδράσεις στην κατάποση της γλουτένης μπορούν να είναι άμεσες, ή καθυστερημένος για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κοιλιακής πάθησης είναι ότι ποτέ το σύνολο των συμπτωμάτων μεταξύ δύο ατόμων δεν είναι το ίδιο. Ένα άτομο μπορεί να έχει αρκετά από τα συμπτώματα που απαριθμήθηκαν ανωτέρω, μερικά από αυτά, το ένα, ή κανένα. Υπάρχουν ακόμη και περιπτώσεις στις οποίες η παχυσαρκία αποδείχθηκε ένα σύμπτωμα της κοιλιακής ασθένειας.

Αλλεργία σίτου

Ο σίτος περιέχει πολλές διαφορετικές πρωτεΐνες. Όπως με όλες τις πρωτεΐνες, μερικοί άνθρωποι παρουσιάσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Η αλλεργία σίτου, εντούτοις, είναι πολύ σπάνια.

Αναφορές και συνδέσεις:

www . celiac . com

www.celiac.org

www.celiac.ca/

Δείτε επίσης

Δυσανεξία στη λακτόζη