Food-Info.net> Sorular ve Cevaplar > Gıda ürünleri > Makarna ve pizza ürünleri

Pizzanın kaynağı nedir?

Pizza, üç bin yıl önce kavurma taşları üzerinde pişirilen antik yassı çörek veya börekten gelmektedir. İnsanlar tarafından tüketilen ilk tip mayalanmamış ekmek, ince yassı çörek veya turta bir çeşit ‘pizza'dır. Mayaların bulunmasının hemen ardından Mısırlılar mayalı yassı çörekleri tüketmişlerdir. ‘Pizza' terimi ise bir Latin terimi olan ‘pinsa'dan gelmektedir ve bir Latin fiili olan ‘pinsere'nin geçmiş zaman halidir ve ‘çarpışma' anlamına gelmektedir. Mısırlı, Yunan ve Roma'lı gibi Akdeniz bölgelerinde yaşayan medeniyetler arpadan, sudan ve çeşitli baharatlardan yapılmış yassı çörek veya börekleri yemekteydi. Elbette bu yassı börek veya çörekler pizzanın ‘ataları' olarak kabul edilmektedir.

Antik tarihlerde pizzanın kullanımı ile birçok kayıtlı kaynaklar bulunmaktadır. Antik Mısır'da, baharatlarla tatlandırılmış yassı börekler Pharohs'un doğum günlerini kutlamak amacıyla yenilirdi. M.Ö.VII'de ünlü şair asker Archilocus yoğrulmuş böreklerin askerler için tipik bir besin olduğunu göz önüne almıştır. Yunanlı tarihçi Herodotus pizzaya benzer birçok Babilli tarifi ele geçirmiştir. Antik Yunanlılar geniş bir gıda kapsamına sahip bir bilgiye sahip olduklarını göstermişlerdir. Yunan yazarlar tarafından verilen sayısız tarihi tanıklıkla pizzaya ‘ maza ' adı verildiği anlaşılmıştır. Antik Roma'da ise pizzaya ‘ placenta ' ve ‘ offa ' gibi terimler verilmekteydi. Orta çağın başlarında, ‘pizza' terimi yaygınlaştı; bununla beraber birçok yerel kelimeler de ‘pizza'yı tanımlamak amacıyla kullanıldı. Bu ‘pizzalar'a aristokratlar tarafından değer verildi ve Rönesans zamanında Orta çağda popüler oldu.

Yüzyıllardan bu yana yassı börekler, şu anda yediğimiz pizzalar haline geldi ve pizzanın en iyi bilinen bileşenleri mozzarella ve domatestir. İtalya'nın mozzarella ve domatesle tanışması iki tarihsel olayla meydana gelmiştir. Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra, Güney İtalya'nın Longobardlar (Alman Kabileleri) tarafından istila edilmesiyle İtalya bizon başlarıyla tanışmıştır. Daha sonra, ‘mozzarella' üretiminde bizon sütü kullanılmaya başlandı. Güney Amerika (Peru)'dan ve Avrupa'dan domatesin ithal edilmesi Yeni Dünya (Amerika)'nın keşfine neden oldu. Domates İtalyan kuzinelerde kullanıldı ve geleneksel ve popüler pizzanın doğduğu Napolitan kuzineler oluştu. Pizzanın anavatanında bulunması çok zaman almadı ve Napoli'den dünyaya yayılmaya başladı.

Pizza Napolitan kuzinedeki en gözde yemekti. XVIII. ve XIX. yüzyıllar arasında, pizza yeme alışkanlığı sadece evlerde başlamakla kalmadı, sokaklarda ve pizza yapılan yerlerde de yenmeye başlandı. XVIII. yüzyıl esnasında, pizzalar (tuğla veya volkanik taşlardan yapılmış) fırınlarda pişirildi ve Napoli'nin sokaklarında satılmaya başlandı. Pizza yapan yerlerde çalışan çocuklar, pizzaları başlarında tipik ‘ stufa ' üzerinde taşımaya başladılar, bunlar pizzayı sıcak tutan küçük fırınlardır. Napoli sokaklarında çocukların dolaştığı bu günlerde, pizzanın farklı baharat ve bileşenlerle pişirilmesi daha fazla kişinin ilgisini çekti. Şu ana kadar, Napolitan ve İtalyan ‘modern' pizzacılarından halen daha tahta fırınlar, pizzaların hazırlandığı, havan tezgahları, değişik pizza bileşenlerinin saklandığı raflar, pizzaların servis edildiği masalar gibi bazı geleneksel özellikler korunmaktadır.

İlk ‘modern' pizza dükkanı Pietro Colicchio tarafından 1780 yılında Napoli'de kuruldu. Pizza dükkanına "Pietro e basta Così” ismini verdi. İki bin yılı aşkın yıldan sonra, halen daha pizza dükkanları bulunmaktadır, fakat ismi “Ancient Pizzeria Brandi” olarak değişmiştir. Yıllar sonra, "Pietro e basta Così”nin yönetimi Pietro Colicchio olarak Enrico Brandi'ye verildi. 1889'da Raffaele Esposito (Enrico Brandi'nin kızının kocası), en iyi pizza yapan kişi olarak Capodimonte'nin (Napoli'de) Royal Palace'a davet edildi ve İtalya'nın Kralı Umberto I of Savoia ve karısı Queen Margherita'ya pizza pişirmesi istendi. Kral Umberto I of Savoia ve kraliçe karısı, Napoli Kralı, Ferdinando di Borbone'un misafiriydi.

Raffaele Esposito üç farklı pizza pişirdi: pizza Mastunicola (peynir, fesleğen ve domuz yağı), pizza Marinara (domates, sarımsak ve oregano) and pizza Pomodoro & Mozzarella (domates, peynir fesleğen) ve rengi İtalyan bayrağını çağrıştırmaktaydı. Kraliçe üç farklı pizzanın tadını çok beğendi ve teşekkürlerini bir mektupla belirtti. Raffaele Esposito, Kraliçe'nin teşekkürlerine karşılık olarak ‘ Pomodoro e Mozzarella ' pizzasına Kraliçe'nin adı olan Margherita adını verdi. Teşekkür mektubu halen daha ‘Ancient Pizzeria Brandi' pizzacında saklanmaktadır.