Food-Info.net> Gıda ürünleri > Şifalı otlar ve baharatlar

Çemen otu (Trigonella foenum-graecum)

Bitki familyası

Fabaceae (fasulye familyası)

Botanik sinonimi

-

Orjini

Akdeniz'den Çin'e.

Kullanılan kısmı

Eşkenar dörtgen biçiminde kahverengimsi sarı tohumlar. Hindistan'da dahi taze yapraklar yenilmekte ve çok lezzetli bir sebze olarak düşünülmektedir. Yapraklar ıspanak gibi hazırlanır yada kurutulur ve lezzetlendirici olarak kullanılır.

Duyusal özelliği

Acı ve aromatik.

Temel bileşenler

Çemen otu esansiyel yağı çok az içerir. Esansiyel yağda, 40 farklı bileşen bulunmaktadır, bunlar hemiterpenoid γ-lakton, sotolon (3-hidroksi-4,5-dimetil-2(5H)-furanon)'dur, bunlar en önemli aroma bileşenleri gibi görünmektedir; ayrıca, n-alkanlar, sesquiterpenler, alkanollar ve laktonlar rapor edilmiştir.

Uçucu olmayan bileşenler arasında, furostanol glikosidler acı tatdan kesinlikle sorumludur; birçok bileşen daha tanımlanmamıştır, sterol- ve diosgenin türevleri ( farmasötik endüstriyi ilgilendirir) ve trigonellin ( N -metil-piridinium-3-karboksilat, %0.4) ‘nin çok değerli olduğu belirlenmiştir.

Çemen otu bitkisi

Kullanımı

Çemen otu, Batı ülkelerinde çok fazla bilinmemesine rağmen çok eski bir baharattır ; Orta Çağ boyunca tıbbi bitki olarak yetiştirilmiştir. Günümüzde, Batı ülkelerinde bir çok insan çemen otunun lezzetini sevmemektedir, keçimsi ve acı olduğunu iddia etmektedirler. Şimdilerde Batı, Merkez ve Güney Asya'da çok kullanılmaktadır; Hindistan'da, turşu yapımında popülerdir. Izgarada lezzeti zenginleştirebilir ve acılığı azaltır, tohumlarının yanmamasına dikkat edilmelidir.

Çemen otunun az miktarı curry powders‘da bulunmalıdır. Çemen otu Hindistan'ın güneyinde dahi popülerdir veaynı zamanda Tamil baharat karışımı sambaar podi‘de görülmektedir. Son olarak, acı-aromatik tohumlar Bengali beş baharat karışımı panch phoron‘nın bir kısmını oluşturur.

Çemen otu yaprakları Batı Asya'dan Kuzey Hindistan'a kadar önemli bir baharattır; örneğin, kurutulmuş çemen otu yaprakları Georgia 'nın baharat karışımı khmeli-suneli‘de görülmektedir . Hindistan'da, Kuzey-stili ekmek mayasında (methi naan) bazen bulunmaktadır.

İran, çemen otu yaprakları yemekleriyle zengin bir geleneğe sahiptir; bunlar arasında en ünlü örnek ghorme sabzi‘ dir , yoğun bir sos, taze yada kurutulmuş sebzelerden (pırasa, soğan, arasıra fasulye) ve bitkilerden (çemen, maydanoz, nane; bazı tariflerde frenksoğanı ve kişniş yaprakları dahi bulunmaktadır) yapılır. Sosa kurutulmuş ıhlamur eklenerek karakteristik ekşi tat kazandırılır. Khoreshte ghorme sabzi bu aromatik şifalı bitki sosunda pişirilmiş koyun etidir.

Çemen otu, Kuzey ve Batı Afrika'da dahi bilinmektedir; mısır papirüslerinde mumyalama işlemi için gerekli bir bitki olarak anılmaktadır. Ethopyalı baharat karışımı berebere az miktarda çemen otu içerir.

Kaynak: http://www-ang.kfunigraz.ac.at/~katzer/engl/spice_welcome.html