Food-Info.net> Gıda Alerjileri

Badem allerjisi

Kaynak

Bu bilgi Informall projesi ile uyum içinde sağlanmıştır.

Badem(Prunus dolcis, sinonim : Amygdalus communis), elma, armut, şeftali, kiraz, erik, nektarin, kayısı ve çilek gibi meyveleri de içeren Rosaceae familyasına (Gülgiller) ait olmasına rağmen, ağaç yemişi olarak düşünülmektedir. Tatlı, aperatif, fırın ürünleri, dondurma, sakız, içecek (badem sütü), köri gibi bir çok işlenmiş gıda badem içerebilir.

1. Belirtileri
2. Kimlerde, Ne zaman, Ne kadar süreyle, Nekadar sıklıkla görülür?
3. İlgili Gıdalar (çapraz etkileşim)
4. Teşhis
5. Kaçınma
6. Diğer diller
7. Daha fazla bilgi

Belirtileri

Badem kaynaklı alerjilerin ciddiyeti ağızda görülen hafif alerji belirtilerinden (meyvenin ağıza alınıp, çiğnenmesinden hemen sonra ağızda ve/veya dilde kaşıntı), şiddetli hatta tüm vücudu etkileyen ölümcül reaksiyonlara (anafilaktik şok, boğazda kızarıklık ve şişme, astım) kadar çeşitlilik gösterir. Alerjik reaksiyonların şiddeti hastanın bademdeki hangi protein veya proteinlere karşı alerjisinin olduğuna bağlıdır.

Kimlerde, Ne zaman, Ne kadar süreyle ve Ne sıklıkla görülür?

Ağaç yemişleri gıda kaynaklı allerjilerin en sık görülen sebebi olarak düşünülmesine rağmen, badem alerjisi nadir olarak görülür. Badem allerijisinin ortaya çıkmasına dair bilgi mevcut değildir. Amerika ve Ingiltere'de ağaç yemişi alerjisinin görülmesi sıklığı, çocuklarda ve yetişkinlerde toplamda % 0.2 ile % 0.5 arasında değişmektedir . Ağaç yemişleri allerjisi çocukluk döneminin başlarında görülmesine rağmen, Akdeniz ülkelerinde ısıya dayanıklı proteinlere karşı duyarlılık yetişkinlerde ortaya çıkmaktadır. Allerjik reaksiyonlardan bir kaç yıl uzak kaldıktan sonra hastanın allerjiye dayanıklı hale gelip gelmeyeceği şimdilik bilinmiyor.

İlgili gıdalar (çapraz etkileşim= farklı fakat benzer protein içeren gıdalar)

Badem allerjileri bir çok türe ayrılabilir:

Ağaç polenlerine karşı allerjisi olan hastalar

Bu hastalarda badem allerjisi, polen alerjenleri ile sebzelerdeki benzer proteinlerin arasındaki çapraz etkileşimin (benzerliğin) bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tip proteinler midede hızla parçalanırken, bu tür gıda alerjileri genelde hafif görülür: çoğu durumda ağızda oluşan alerji tek alerji belirtisidir. Ayrıca alerjenler ısı karşısında değişmeye meyilli olduğu için, bu hastalar ısıl işlem görmüş bademlere karşı toleranslıdırlar.

Esas olarak yemiş ağaçlarına allerjisi olan hastalar

Bu tip allerjiden sorumlu olan alerji yapıcı proteinler ısıdan etkilenmezler ve midede sindirime karşı dirençlidirler. Sonuç olarak, bu proteinlere tepki gösteren hastalar ciddi alerjik rahatsızlık geçirmiş olabilirler. Farklı yemişlere karşı alerjisi olan hastaların ilk defa ağaç yemişlerini aldıkları zaman onlarda ciddi rahatsızlıkların olabileceğini bilmek gerçekten önemli bir noktadır. Ne yazık ki ağaç yemişleri arasındaki çapraz etkileşim gerçek hayatta ve kan örneklerinde ölçüldüğünde birbirinden çok farklıdır. Bu yüzden, ağaç yemişine karşı şiddetli alerjik rahatsızlık geçmişi olan hastaların bademe olan tepkilerinin olmadığı net bir biçimde teşhis edilene kadar diğer tür yemişlerden kaçınmaları son derece önemlidir. Ağaç yemişleri ile yerfıstığı arasındaki çapraz etkileşim cilt testlerinde veya benzer proteinlerin varlığından dolayı kan örneklerinde sıklıkla gözlenebilir, fakat esas klinik çapraz etkileşim nadir görülür.

Şeftali ve diğer Gülgiller familyasına alerijisi olan hastalar

Bu hastalar, daha çok Gülgiller familyasında bulunan ve ayrıca diğer bitki kökenli gıdaların çoğunda da bulunan ısıdan etkilenmeyen proteinlere (LTP) karşı tepki gösterirler. LTP, en yaygın çapraz etkileşim alerjenidir. Çoğu LTP alerjeni hastaların şeftali alerjisi geçmişi vardır (OAS ve/veya daha ciddi rahatsızlıklar) ve yaklaşık % 25'i badem yemekten kaynaklandığı rapor edilmiştir. Diğer ağaç yemişlerine karşı alerji de bu hastalarda görülebilir. LTP ısıdan etkilenmez ve midede sindirime karşı dirençlidir; bu yüzden hastalar ciddi alerjik rahatsızlıklar yaşayabilirler.

Bitki sütüne alerjisi olan hastalar

Badem alerjisi vakalarının bir çoğu kauçuk hammadesi olan latekse alerjisi olan hastalarda da görülmüştür. Ama bu tarz ilişkilendirmeler tipik olarak veya sıklıkla görülmezler.

Teşhis

Ticari ekstraktlar, stabil alerjenlere karşı duyarlı olan hastalarda aynı derecede hassas olmasına rağmen, taze meyvelerle yapılan cilt testleri ceviz alerijisini saptamada genellikle en iyi in-vivo metod olarak düşünülmektedir. Bunun yanında in vitro (RAST) testler de genelde kullanılan hassas testlerdir. Ağaç yemişlerinin sebep olduğu alerjik reaksiyonlardan dolayı oral uyarma testleri nadir olarak kullanılır.

Önlem

Badem “gizli alerjen” olarak ticari gıda preparatlarında yer alabiliyor, örneğin köri alımı sonucu badem ile uyarılmış anafilaksis oluşumu. Olası çapraz etkileşimden dolayı, bademe alerjisi olan hastalar dayanıklıkları güvenilir testlerle açıkça kanıtlanmadıysa fındık ve Brezilya yemişi gibi ağaç yemişlerinden kaçınmalıdırlar.

Daha fazla bilgi

• Klinik çalışmalara bakış
• Amandinin kimyasal verileri