Food-Info.net> Gıda güvenliği > Bakteri

Yersinia enterocolitica

Y. enterocolitica gram negatif ve küçük düz çubuk şeklindeki bakterilerdir ve genellikle kliniklerde örneğin yaralardan, yüzden, tükürükten, mezenterik lenf bezlerinden izole edilmektedir. Bununla birlikte sağlıklı insanlarda bulunmamaktadır. Y. Pseudotuberculosis insanların hastalıklı bölgelerinden izole edilmektedir.

Her iki organizma da sıkça domuz, kuş, kunduz, kedi ve köpeklerden izole edilmektedir, fakat yalnızca Y. enterocolitica doğada ve gıdalarda saptanmıştır. Örneğin; havuz, göl, dondurma, süt, et gibi. İzole edilenlerin çoğunun patojen olmadığı tespit edilmiştir.

Hastalık belirtileri

Y. enterocolitica 'nın neden olduğu hastalığa yersiniosis adı verilir

Yersinia cinsi içerisinde üç patojenik tür bulunmaktadır. Bunlardan sadece Y. enterocolitica ve Y. pseudotuberculosis mide iltihabına yol açar. Bu güne kadar Y. pseudotuberculosis' in gıdalardan bulaşan salgınlarla ilgili olarak rapor edilmiş çok az vaka bulunmaktadır . Bunlardan biri; Japonya 'da Y. pseudotuberculosis ile kontamine olmuş su ve gıdaların insanlarda enfeksiyona neden olduğu bildirilmiştir.

Yersiniosis, çoğu defa hafif bir ateş ve mide ağrısı ile beraber diyare ve/veya kusma ile kendini belli etmektedir. Ayrıca karın krampları ve yüksek ateş de belirleyici semptomlardır. Yersinia ise mezenterik lenfadenit yaparak apandisite benzeyen bir durum oluşturmaktadır. Fakat diğer bölgelerdeki enfeksiyonlara da yol açabilmektedir; yaralarla idrar uzuvlarına bulaşması gibi.

Enfeksiyon dozu bilinmemektedir.

Genellikle gıdalarla veya içeceklerle bulaşmakta ve tüketimden 24 - 48 saat sonra hastalık ortaya çıkmaktadır.

Teşhis

Yersiniosis'in teşhisi konak kişinin dışkısından, kanından veya kusmuğundan organizma izole edilmesiyle başlamakta bazen de apandis çıkarımına kadar gidilir. Serolojik ve biyokimyasal testler sonucu konak kişideki veya almış olduğu gıdadaki Y. enterocolitica varlığı ile hastalık doğrulanmaktadır. Diyare vakalarının %80 i, karın ağrısı ve ateş en belirgin belirtilerdendir.

Dışkıdan izolasyonu zor olduğu için birçok ülke bu konuda serolojik sonuçlara güvenmektedir. Birden bire kötüye giden ve iyileşme durumundaki hastanın antikorları muhtemel Yersinia spp . serotiplerinin varlığı şüphesiyle titre edilmektedir.

İlgili gıdalar

Etler (domuz, kuzu, sığır..vb), istiridye, balık ve çiğ süt Y. enterocolitica suşlarının bulunabileceği muhtemel gıdalardır. Organizma geniş bir yaşam alanında bulunabilmektedir örneğin toprak, su, domuz, kunduz, sincap gibi. Çevrede bu kadar çok yerde bulunabilmesi tükettiğimiz gıdalara bulaşma riskine sahiptir, fakat tam olarak kontamine ettiği gıdalar bilinmemektedir. Yetersiz sanitasyon, sterilizasyon (gıda işlenirken) ve uygunsuz depolama gibi etkenler de kontaminasyona neden olur.

Önlenmesi

Yersinia ısıya duyarlıdır ve 70 °C'nin üzerindeki sıcaklıklarda yaşayamaz. Çiğ veya tam pişmemiş gıdalarla veya çapraz kontaminasyon (zararlı etkenlerin gıdalara dolaylı yoldan bulaşmasıdır) enfeksiyona neden olmaktadır. Yeterli pişirme ve uygun hijyenik koşullarda enfeksiyon büyük ölçüde engellenmektedir.

Risk grupları

Hastalığa özellikle, büyük çocuklar, zayıf kişiler, yaşlı ve terapi uygulanan kişiler daha duyarlıdır.

Kaynaklar:

The bad bug book : http://www.cfsan.fda.gov/~mow/intro.html