Food-Info.net> Gıda güvenliği > Bakteri

Vibrio cholerae

Genel özellikleri

Patojenik özellik gösteren iki çeşit V. cholerae vardır. Koleraya sebep olan başlıca tip V. cholerae O1, diğer tipler ise O1-olmayanlar olarak bilinmektedir.

V. cholerae O1 Asiatic veya epidermic kolera'dan sorumludur. Kolera genellikle tropik bölgelerde görülmekte; bununla birlikte Avrupa ve Kuzey Amerika'da seyrek görülmektedir. Kolera genellikle kirli sularda veya kirli sulardaki kabuklu hayvanlar veya balıklardan kaynaklanmaktadır.

V. cholerae (O1 olmayan) insanlarda ve bazı maymunlarda enfeksiyona sebep olmaktadır. V. cholerae O-1 ile ilişkili olmasına rağmen rapor edilen V. cholerae (O-1 olmayan) kaynaklı hastalıklar koleradan daha az şiddetlidir. Patojenik ve Patojenik olmayan her iki tür organizmanın normal yaşam alanları deniz ortamları ve haliç alanlarıdır. Eskiden bu organizma non-cholera vibrio (NCV) ve nonagglutinable vibrio (NAG) olarak bilinmekteydi.

Hastalık belirtileri

Kolera, V. cholerae tarafından kaynaklanan bir enfeksiyon adıdır.

Asiatic koleranın semptomları; sulu diyare veya akut diyare olmak üzere hafif şiddetli veya ağır şiddetli olarak görülebilmektedir. Hastalığın başlangıcı ani olur; kuluçka periyodu 6 saat ile 5 gün arasında değişmektedir. Karın krampı, bulantı, kusma, su kaybı, ve şok; şiddetli sıvı ve elektrot kaybından sonra ölüm gerçekleşebilmektedir. Hastalığın sebebi; canlı bakterilerin vücuda alınmasıyla ince bağırsağa tutunmaları ve burada kolera toksininin üretimidir. İnce bağırsağa tutunan bakterilerce üretilen toksin sulu diyareye sebep olmaktadır.

Gönüllü kişiler üzerinde yapılan araştırmalara göre; bir milyon organizmanın alınması hastalık için yeterli bir enfeksiyon doz olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca antiasit kullanımı bu hastalık için gerekli enfeksiyon dozun belirgin şekilde düşmesine sebep olmaktadır.

Hasta insanların %25'inde görüldüğü gibi V. cholerae (O1 olmayan) ‘nın semptomları; diyare, karın krampları, humma belirtileri ile ilişkili, kusma ve bulantıdır. Hastalığa yakalanan kişilerin yaklaşık % 25'inin dışkılarında mukus ve kan tesbit edilmiştir. Bazı durumlarda diyare hastalığı takip eden 6-7 gün içerisinde çok şiddet gösterebilmektedir. Her ne kadar bir enterotoksinden şüphelenilse de, organizmanın hastalığa nasıl neden olduğu anlaşılamamıştır. Organizma hasta kişilerin incebağırsağına tutunduğu zaman ve belki de daha sonra hastalığa sebep olmaktadır.

Yüksek miktarlarda (bir milyondan daha fazla) organizmanın alınması hastalık için yeterli enfeksiyon doz oluşturur.

Teşhis

Hastalığın kesin teşhisi dışkı veya kusmuktan V. cholerae 'nın izolasyonu ile mümkündür.

V. cholerae (O1-olmayan) 'in tanısı hasta kişinin diyareli dışkısından veya septisemili kanından alınan örneğin kültürlenmesi ile yapılmaktadır.

İlgili gıdalar

Kolera genellikle düşük seviyede sanitasyon uygulamalarından yayılmakta ve bu da su kaynaklarının kontamine olmasına neden olmaktadır.

Bu açıkça fakir Güney Amerika topluluklarında yayılma mekanizmasıdır.

Avrupa ve A.B.D.' de deki tam sanitasyon uygulamaları salgın koleranın neredeyse kökünün kurumasına neden olmuştur. Ara sıra görülen vakaların sebebi ise, lağım yoluyla kirletilen kara sularından toplanan kabuklu hayvanların çiğ olarak tüketilmesidir. Kolera, kabuklu deniz ürünlerinden de bulaşabilir çünkü bu ortamlar V. cholerae O1'in yaşam alanıdır.

Kara sularından toplanan kabuklu hayvanlar çoğunlukla V. cholerae serogrup (O1-olmayan) barındırmaktadır.

Kabuklu deniz hayvanlarının çiğ, tam pişmemiş veya pişmiş tüketilmesi, tekrardan kirlenmiş olmaları hastalığa neden olabilmektedir.

Önlenmesi

Kötü hijyen, kirlenmiş sular ve hijyenik olmayan gıda işleme metotları başlıca nedenlerdir. Suyun uygun ısıtılması (kaynatma) ve tam sanitasyon V. cholerae' dan kaynaklanan hastalıkları büyük ölçüde engellemektedir.

Risk popülasyonu

Tüm insanlar enfeksiyona yakalanmaya müsaittirler; fakat zayıf veya zarar görmüş bağışıklığa sahip, mide asidi düşük, veya kötü beslenen bireyler hastalığa daha açıktır.

Çiğ kabuklu deniz hayvanı tüketen tüm bireylerde organizmaların neden olduğu diyare görülebilmektedir.

Kaynaklar:

The bad bug book : http://www.cfsan.fda.gov/~mow/intro.html