Food-Info.net> Tematy > Bezpieczeństwo żywności > Toxyny

Alkaloidy pirolizydynowe

Ogólna charakterystyka

Zatrucie alkaloidami pirolizydynowymi jest rzadkim przypadkiem i jest spowodowane spożyciem roślin zawierających te związki. Alkaloidy pirolizydynowe mogą być spożyte w żywności, preparatach farmaceutycznych lub stanowić zanieczyszczenie produktów spożywczych. Zboża i pasze są niekiedy skażone chwastami zawierającymi pirolizydynę, która przedostaje się do mąki i innych produktów żywnościowych, w tym mleka pochodzącego od krów karmionych paszą zawierającą ten związek. Wiele roślin rodzin Boraginaceae, Compositae i Leguminoseae zawiera ponad 100 alkaloidów pirolizydynowych o działaniu hepatotoksycznym.

Objawy zatrucia

Większość przypadków zatrucia alkaloidami pirolizydynowymi kończy się uszkodzeniem wątroby o różnym stopniu rozległości. Pierwszym objawem zatrucia są zwykle zaburzenia żołądkowo-jelitowe i towarzyszący im ból brzucha, wymioty oraz rozwijająca się opuchlina brzuszna. Śmierć może nastąpić po czasie od 2 tygodni do 2 lat po zatruciu, choć choroba może całkowicie ustąpić, gdy przerwie się przyjmowanie alkaloidów, a uszkodzenia wątroby nie są rozległe.

Rozpoznanie

Zatrucie alkaloidami może nie być rozpoznane przez pewien czas od chwili spożycia tych związków. Wczesne objawy kliniczne obejmują mdłości i ostry ból żołądka, ostre rozdęcie żołądka z uwydatnionymi, poszerzonymi żyłami na ścianach żołądka i biochemiczne wskaźniki niewydolności wątroby. Może także wystąpić gorączka i żółtaczka. W niektórych przypadkach dotknięte są płuca; występuje obrzęk płuc i wysięki opłucnej. Uszkodzenie płuc może być rozległe i prowadzić do śmierci. Chroniczny przebieg choroby, będący następstwem stałego spożywania niewielkich ilości alkaloidów przez długi czas, prowadzi do zwłóknienia wątroby aż do jej marskości.

Występowanie w żywności

Do roślin najczęściej kojarzonych z zatruciem pirolizydyną należą rośliny rodzin Boraginaceae, Compositae i Leguminoseae. Zatrucia następowały po spożyciu alkaloidów zawartych w żywności przetworzonej, zanieczyszczeniach żywności i środkach leczniczych.

Większość przypadków zatrucia wynikała ze stosowania środków leczniczych przygotowanych domowym sposobem. Jednakże, często pojawiają się zatrucia różnych zwierząt na obszarach suszy, gdzie powszechne są rośliny zawierające alkaloidy. Alkaloidy mogą występować w mleku zwierząt, a także znaleziono je w miodzie zbieranym przez pszczoły z toksycznych roślin. Masowe zatrucia ludzi pojawiały się w krajach, gdzie zboża wykorzystywane do produkcji żywności były zanieczyszczone alkaloidami pirolizydynowymi.

Zapobieganie

Jedynym sposobem zapobiegania zatruciu jest unikanie roślin zawierających te związki. Należy jednak dodać, że rośliny zawierające alkaloidy pirolizydynowe nie są typowym składnikiem diety europejczyków.

Zagrożenia populacyjne

Na zatrucie hepatotoksycznymi alkaloidami pirolizydynowymi podatni są wszyscy ludzie. Do czynników ryzyka, mogących prowadzić do zatrucia alkaloidami należą środki lecznicze przygotowywane domowymi sposobami i spożywanie herbat ziołowych w dużych ilościach.

Źródła:

The bad bug book: : http://www.cfsan.fda.gov/~mow/intro.html