Food-Info.net> Produkty żywnościowe > Cukier

Surowce cukrowe

Cukier stołowy lub sacharoza jest ekstrahowana z surowców roślinnych. Dwa najważniejsze surowce to trzcina cukrowa (Saccharum spp.) i buraki cukrowe (Beta vulgaris), w których zawartość cukru może wynosić od 12 do 20% suchej masy rośliny . Do mniej znaczących surowców przemysłowych należą palma daktylowa (Phoenix dactylifera), sorgo (Sorghum vulgare) i klon cukrowy (Acer saccharum) .

Trzcina cukrowa

Zależnie od systematyki, trzcina cukrowa to jeden z 6 do 37 gatunków wysokich traw (rodzina Poaceae ). Jest rośliną występującą w ciepłych, umiarkowanych lub tropikalnych obszarach Starego Świata i Pacyfiku. Ma duże włókniste łodygi o wysokości sięgającej 2-6 m i sok bogaty w cukier. Wszystkie gatunki krzyżują się, a główne rośliny uprawiane komercyjnie to hybrydy pochodzące od Saccharum officinarum , S.spontaneum, S.barberi i S.sinense .

Trzcina cukrowa (Źródło)

Uprawa trzciny cukrowej wymaga tropikalnego lub subtropikalnego klimatu o rocznych opadach wynoszących co najmniej 600 mm. Trzcina cukrowa posiada jeden z najbardziej wydajnych systemów fotosyntezy w królestwie roślin, zdolnym do przekształcenia prawie 2% dostarczonej energii słonecznej w biomasę.

Trzcina cukrowa jest częściej rozmnażana z sadzonek, niż z nasion. Każda sadzonka musi zawierać co najmniej jeden pąk i zwykle jest sadzona ręcznie. Zbiory mogą odbywać się kilkakrotnie, a po każdym zbiorze trzcina wypuszcza nowe łodygi, zwane pędami. Kolejny zbiór daje zwykle mniejszy plon, co w konsekwencji uzasadnia ponowne sadzenie roślin.

Zależnie od praktyki rolniczej, pomiędzy każdym sadzeniem dokonuje się 2 do 10 zbiorów. Średni plon to 100 ton trzciny cukrowej z hektara, lub 10 ton cukru z hektara.

Trzcina cukrowa jest zbierana ręcznie lub mechanicznie. Szacuje się, że ponad połowa uprawianej na świecie trzciny cukrowej jest zbierana ręcznie, co ma miejsce głównie w krajach rozwijających się. Przy stosowaniu zbioru ręcznego, pole jest najpierw podpalane. Ogień rozprzestrzenia się gwałtownie, wypala liście, ale pozostawia nieuszkodzone łodygi i korzenie bogate w wodę. Trzcina jest ścinana nożami tuż nad ziemią. Umiejętny pracownik może zebrać do 500 kg trzciny w ciągu godziny.

Zbiór trzciny cukrowej (Źródło)

Burak cukrowy

Burak cukrowy (Beta vulgaris L .) jest przedstawicielem podrodziny Chenopodiacae rodziny Amaranthacae. Jest rośliną o wysokiej zawartości sacharozy w korzeniach. Burak cukrowy jest spokrewniony z burakiem ćwikłowym, botwiną i burakiem pastewnym.

Burak cukrowy jest dwuletnią, rośliną okopową klimatu umiarkowanego. W pierwszym roku wytwarza sacharozę jako materiał energetyczny, a w drugim roku kwiaty i nasiona. Z tego powodu sieje się go wiosną, a zbiera jesienią lub wczesną zimą pierwszego roku uprawy. Burak gromadzi cukier w bulwiastym korzeniu, nieco przypominającym dorodny korzeń pasternaku.

W dojrzałych burakach typowa zawartość cukru wynosi 17% masy, ale zależy także od gatunku i zmienia się w różnych latach oraz miejscach uprawy. Burak cukrowy zawiera znacznie więcej sacharozy niż dojrzała trzcina cukrowa, ale plon buraków z hektara jest znacznie mniejszy niż podobny plon trzciny, zatem wydajność cukru z hektara wynosi tylko około 7 ton.

Obecnie zbiór jest całkowicie zmechanizowany. Kombajn do buraków cukrowych jednocześnie odcina liście i koronę od korzenia, wykopuje buraki i usuwa nadmiar ziemi z korzeni. Nowoczesny kombajn może jednocześnie zebrać buraki z 6 rzędów. Są one następnie układane w stos na skraju pola, po czym przy użyciu przenośnika mechanicznego ładowane na przyczepę i transportowane do cukrowni. Przenośnik dodatkowo usuwa pozostałości ziemi. Rolnik mógłby bowiem zostać obciążony finansowo przez cukrownię za nadmierne zanieczyszczenie buraków.

Burak cukrowy (Źródło)

Do drugiej połowy XX wieku uprawa buraka cukrowego wymagała dużych nakładów pracy. Metodą kontroli wzrostu chwastów było najpierw gęste sianie rośliny, a następnie ręczne przerzedzanie motyką dwa lub nawet 3 razy w sezonie uprawy. Zbiór wymagał także angażowania wielu robotników rolnych. Pomimo, że korzenie były już wykopywane pługiem ciągniętym przez konie, to pozostałą pracę wykonywano ręcznie. Robotnicy chwytali za buraków za liście i strzepywali pozostałości ziemi, a następnie układali w rzędzie, korzenie w jedną stronę, liście w drugą. Pozostali pracownicy wyposażeni w specjalne haki do buraków podążali za nimi, unosili buraki i szybkim pojedynczym ruchem odcinali koronę i liście od korzenia. Pracując w ten sposób zostawiali rząd buraków, które były następnie wrzucane na wóz.

Palma daktylowa

Palma daktylowa (Phoenix dactylifera) jest powszechnie uprawiana ze względu na jadalne owoce. Z powodu długiej historii uprawy jej dokładne pochodzenie jest nieznane, ale prawdopodobnie wywodzi się z oaz na pustyniach Afryki Północnej, lub także z Afryki Południowo-Zachodniej. Jest to średniej wielkości drzewo o wysokości 15-25 m, często skupione w kępach złożonych z kilku pni opartych na wspólnym systemie korzeniowym, przy czym równie często rośnie samotnie. Ma pierzaste liście o długości do 3 metrów z kolcami na szypułkach, oraz około 150 listków. Listki mają długość 30 cm i szerokość 2 cm.

Cukier otrzymuje się z owoców, ale dokonuje się tego tylko lokalnie i na małą skalę.

Palma daktylowa rosnąca na Cyprze (Źródło)

Sorgo

Sorgo jest rodzajem z rodziny traw liczącej około 20 gatunków. Roślina występuje na obszarach tropikalnych i subtropikalnych wschodniej Afryki, a jeden z jej gatunków w Meksyku. Roślinę uprawia się w Europie Południowej, Ameryce Środkowej i Azji Południowej.

Cukier jest wytwarzany z nasion, lecz jak w przypadku palmy daktylowej, tylko lokalnie i na niewielką skalę.

Sorgo (Źródło)

Klon cukrowy

Klon cukrowy (Acer saccharum) jest słynnym drzewem rosnącym w lasach wschodniej Ameryki Północnej. Należy do największych gatunków klonów amerykańskich, sięgającym wysokości 30-37m.

Cukier klonowy jest produkowany w Ameryce Północnej od wieków i wciąż jest używany jako substancja słodząca, głównie w postaci częściowo rafinowanego syropu klonowego. Cukier klonowy ma słodkość podobną do tradycyjnego cukru ziarnistego i zawiera głównie sacharozę oraz glukozę.

Klon cukrowy (Źródło)

Główne źródła:

www.sucrose.com