Food-Info.net> Produkty żywnościowe > Olej z oliwek

W pływ spożywania oliwy z oliwek na zapobieganie chorobom układu sercowo-naczyniowego i chorobie niedokrwiennej serca

Autor : Eurosciences Communication we współpracy z Instytutem Badań nad Miażdżycą Uniwersytetu w Münster, Niemcy.

Oliwa z oliwek a czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego

Oliwa z oliwek a nadciśnienie

Związek pomiędzy spożywaniem tłuszczów i ciśnieniem krwi nie jest do końca ustalony. Istnieją jednak dowody sugerujące, że wiele składników diety śródziemnomorskiej, np. niskonasycone kwasy tłuszczowe (ang. SFA), jednonienasycone kwasy tłuszczowe (ang. MUFA), węglowodany, błonnik oraz mikroelementy, ma korzystny wpływ na ciśnienie krwi i z tego powodu są korzystne dla zdrowia. Wpływ jednonienasyconych kwasów tłuszczowych może być znacznie większy, niż początkowo zakładano.

Oliwa z oliwek a cukrzyca

Tradycyjna dieta śródziemnomorska odpowiada wszystkim wymaganiom poprawnej diety chorych na cukrzycę, gdyż zawiera dużo warzyw i zbóż. Węglowodany sa spożywane w postaci produktów bogatych w błonnik. Dietę charakteryzuje niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, bogata zaś jest w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, pochodzące głównie z oliwy z oliwek. Całkowita zawartość tłuszczu w diecie może zależeć od indywidualnych potrzeb. Jest to istotne dla cierpiących na cukrzycę, osób otyłych, które chcą obniżyć masę ciała, jak i dla tych, którzy chcą zmienić swą dietę na zdrowszą.

Oliwa z oliwek a otyłość

W krajach zachodnich, spożycie tłuszczów jest dwa razy większe niż zalecane w normach żywieniowych. Może to prowadzić do otyłości, co zwiększa czynniki ryzyka zapadalności na wiele innych chorób. Dieta bogata w złożone substancje węglowodanowe i błonnik, pozwala uniknąć problemów z otyłością. Dieta śródziemnomorska dostarcza optymalnej dawki energii w pożywieniu oraz jest jednym ze środków w leczeniu i zapobieganiu otyłości.

Oliwa z oliwek a ryzyko choroby zakrzepowo-zatorowej

Większość badań wskazuje, że dieta niskotłuszczowa lub bogata w tłuszcze roślinne jest bardziej korzystna w zapobieganiu chorobom zakrzepowo-zatorowym niż dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe. Dieta śródziemnorska spełnia te kryteria, dlatego też może być zalecana w zapobieganiu zatorom i zakrzepom.

Oliwa z oliwek a choroba wieńcowa

Badania epidemiologiczne

Opracowanie The Seven Countries Study opublikowane w 1970 roku, dotyczyło wyników badań spożycia żywności, ciśnienia krwi oraz poziomu cholesterolu u 13 000 mężczyzn w wieku 40-59 lat, żyjących we Włoszech, Grecji, Jugosławi, Holandii, Finlandii, USA oraz Japoni. Stwierdzono, że zgon w wyniku choroby wieńcowej był ściśle związany z wiekiem, ciśnieniem krwi oraz paleniem tytoniu. Stwierdzono także ścisły związek pomiędzy spożyciem nasyconych kwasów tłuszczowych i poziomem cholesterolu w badanych populacjach zarówno na początku badań, jak i po 5 oraz 10 latach.

Główne różnice pomiędzy ilością spożywanych nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA) i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (MUFA) występowały w krajach śródziemnomorskich, na północy Europy i w USA. Wskaźnik zgonów w ciągu 15 lat był mniejszy wśród konsumentów oliwy z oliwek, gdzie poziom spożycia tłuszczów nasyconych był niski (tj. występował wysoki stosunek MUFA:SFA) – szczególnie w Grecji, we Włoszech i Jugosławi. Jednakże, efekty wysokiego spożycia jednonienasyconych kwasów tłuszczowych w USA były prawdopodobnie zniwelowane wysokiem spożyciem nasyconych kwasów tłuszcowych (tj. niskim wskaźnikiem MUFA:SFA) – co objawiło się wysoką śmiertelnością spowodowaną chorobą wieńcową. Wyniki badań pochodzące z greckiej wyspy Kreta sugerują, że poza działaniem kwasu oleinowego (pochodzacym głownie z oliwy z oliwek) na obniżenie poziomu cholesterolu, inne składniki pokarmowe i niepokarmowe, zawarte w diecie śródziemnomorskiej (np. przeciwutleniacze, witaminy) miały także wpływ na zapobieganie chorobom serca. Niektóre kraje śródziemnomorskie utrzymały swoje zwyczaje żywieniowe przez 40 lat i nadal przodują w niskiej śmiertelności spowodowanej chorobą wieńcową, w porównaniu z Europą Zachodnia, jak również Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej.

Badania interwencyjne

Wykonano wiele różnych badań, na podstawie których można z pewnością stwierdzić, że istnieje związek pomiędzy spożywanymi nasyconymi kwasami tłuszczowymi, cholesterolem oraz chorobą wieńcową. Większość badań dotyczyła pozytywne rezultatów zmniejszenia poziomu SFA oraz zwiększenia poziomu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (ang. PUFA). Żadna z badanych diet nie była bogata w kwasy jednonienasycone i dlatego też nie przypominała typowej diety śródziemnomorskiej.

Diety podobne do diety śródziemnomorskiej zbadano w testach interwencyjnych, w których ściśle przestrzegano ich stosowania. Diety te skutecznie obniżają poziom cholesterolu we krwi oraz frakcji LDL cholesterolu, nie wpływając niekorzystnie na poziom frakcji HDL cholesterolu. Obniżenie poziomu cholesterolu prowadzi do zmniejszenia podatności na choroby oraz obniża śmiertelność. Ostatnio wykazano, że zdecydowane obniżenie poziomu lipidów za pomocą środków farmakologicznych u mężczyzn, u których stwierdzono umiarkowanie zwiększony poziom cholesterolu we krwi i nie stwierdzono przypadków występowania chorób sercowo-naczyniowych, powoduje zmniejszenie występowania zawałów serca i zwiększa przeżywalność w przypadku choroby wieńcowej, przy czym nie powoduje także zwiększenia częstości zgonów wywołanych chorobami sercowo-naczyniowymi.

Zalecenia dietetyczne

Większość krajowych i międzynarowodych wytycznych zaleca profilaktykę dietetyczną podobną do tradycyjnej diety śródziemnomorskiej.

Główne zalecenia tej diety to:

• ilość spożywanych tłuszczów powinna być ograniczona do 30% potrzeb energetycznych
• spożycie nasycyconych kwasów tłuszczowych powinno wynosić mniej niż 10%
• spożycie kwasów PUFA nie powinno być większe niż 10% potrzeb energetycznych (7-10%)
• spożycie kwasów MUFA powinno wynosić 10-15% potrzeb energetycznych
• poziom cholesterolu w diecie nie powinien przekraczać 300mg/dobę
• zwiększone spożycie złożonych węglowodorów oraz błonnika.

Cechy diety śródziemnomorskiej:

• jest bogata w żywność pochodzenia roślinnego, chleb, produkty z ziarna, warzywa, rośliny strączkowe,
• jest bogata w owoce,
• zawiera umiarkowaną ilość produktów pochodzenia zwierzęcego,
• zawiera oliwę z oliwek jako główne źródło kwasów MUFA,
• zawiera mała ilość nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA),
• jest bogata w węglowodanyoraz błonnik.

Przy tak urozmaiconej gamie składników, zalecenia te można zamienić w smakowita i apetyczną dietę.

Oliwa z oliwek we wtórej profilaktyce choroby wieńcowej

Wtórna profilaktyka choroby wieńcowej polega na poważnym potraktowaniu wszystkich czynników ryzyka choroby wieńcowej, w tym także diety. Istnieje wiele danych, wskazujących na fakt, że dieta zawierajaca niewiele produktów pochodzenia zwierzęcego oraz SFA, zawiera niski poziomem cholesterolu i obniżone wskaźniki podatności na chorobę wieńcową. Dieta bogata w kwasy MUFA (pochodzące głównie z kwasu oleinowego), jest także korzytna dla zdrowia, poprzez bezpośredni wpływ na takie czynniki ryzyka, jak hiperlipemia, wysokie ciśnienie krwi, itp.,ale również poprzez bezpośrednie działania ochronne, np. aktywność przeciwutleniającą.

Źródło: http://europa.eu.int/comm/agriculture/prom/olive/medinfo/index.htm