Food-Info.net> Produkty żywnościowe > Olej z oliwek

Badania naukowe dotyczące oliwy z oliwek i jej wpływu na metabolizm lipidów

Autor : Eurosciences Communication we współpracy z Instytutem Badań nad Miażdżycą Uniwersytetu w Münster, Niemcy.

Choroba niedokrwienna serca (ang. coronary heart disease – CHD) jest powiązana z wieloma “czynnikami ryzyka”, m.in. paleniem tytoniu, wysokim ciśnieniem tętniczym, hiperlipemią. Szczególnie ważnym czynnikiem ryzyka jest cholesterol. Wyniki wielu badań (genetycznych, biochemicznych, epidemiologicznych oraz klinicznych), zgodnie pokazują silny związek pomiędzy poziomem cholesterolu a chorobą wieńcową.

Obniżenie poziomu cholesterolu we krwi prowadzi do statystycznie istotnego zmniejszenie ryzyka zawału serca. Przyjmuje się, że 1% obniżenie poziomu cholesterolu, zmniejsza o 2-3% prawdopodobieństwo chorób układu sercowo-naczyniowego.

Znane są obecnie dwie substancje wchodzące w skład cholesterolu: lipoproteiny o małej gęstości (ang. Low-Density Lipoprotein – LDL) oraz lipoproteiny o dużej gęstości (ang. High-Density Lipoprotein - HDL) zwane odpowiednio „złym” i „dobrym” cholesterolem. Wysokie stężenie frakcji HDL zmniejsza, natomiast podniesiony poziom frakcji LDL zwiększa ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Dodatkowo, wysoki poziom innego typu tłuszczów – trójglicerydów, szczególnie w przypadku niskiego poziomu HDL oraz podniesionego poziomu LDL, również powoduje zwiększenie tego ryzyka.

Z powodu dużego wpływu sposobu odżywiania się na tłuszcze i lipoproteiny w surowicy krwi, dieta jest podstawą zapobiegania i leczenia choroby wieńcowej. W diecie zachodniej, trzy nasycone kwasy tłuszczowe (NKT): laurynowy (występuje w naturalnych tłuszczach i olejach, szczególnie w oleju z orzechów kokosowych), mirystynowy (np. masło, olej z orzechów kokosowych), palmitynowy (np. tłuszcze zwierzęce), stanowią 60-70% całkowitej zawartości tłuszczu i są odpowiedzialne za podnoszenie poziomu cholesterolu. Kwas stearynowy, obecny w maśle kakaowym, jest w zasadzie neutralny. Podstawową zasadą komponowania diety jest więc zmniejszanie poziomu nasyconych kwasów tłuszczowych i zastępowanie ich jednonienasyconymi kwasami tłuszczowymi (ang. monounsaturated fatty acids - MUFA) lub wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi (ang. polyunsaturated fatty acids - PUFA), bądź związkami węglowodanowymi, w celu utrzymania odpowiedniego bilansu energii.

Głównym wielonienasyconym kwasem tłuszczowym jest kwas linolowy, występujący przede wszystkim w olejach roślinnych (np. olej słonecznikowy). Kwas ten zastępując nasycone kwasy tłuszczowe, wyraźnie redukuje poziom całkowitego cholesterolu. Inne kwasy wielonienasycone to: kwas alfa-linolowy (np. olej sojowy i rzepakowy), kwas eikozapentaenowy oraz dokozaheksaenowy (głównie tłuszcze i oleje rybne np. śledź, makrela), skutecznie obniżają poziom trójglicerydów, przy minimalnym wpływie na poziom LDL i HDL.

Głównym jednonienasyconym kwasem tłuszczowym w diecie człowieka jest kwas oleinowy, który jest dominującym tłuszczem w oliwie z oliwek. Oliwa z oliwek jest podstawowym składnikiem diety śródziemnomorskiej, w której dostarcza ponad 15% energii. Badania wykazują, że poziom cholesterolu we krwi oraz występowanie choroby wieńcowej są znacznie mniejsze w państwach położonych w basenie Morza Śródziemnego niż w innych krajach.

Zastąpienie nasyconych kwasów tłuszczowych kwasem jedno- lub wielonienasyconym znacząco redukuje poziom frakcji LDL cholesterolu. Większe spożycie kwasów jednonienasyconych nie wpłynie znacząco na poziom frakcji HDL cholesterolu. Wyniki badań dotyczące oceny poziomu frakcji LDL cholesterolu, wykonane wśród osób spożywających duże ilości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych wykazały, że jest ona bardzo odporna na utlenienie (utlenianie powoduje produkcję wolnych rodników, które są szkodliwe dla komórek). Z powodu dużego spożywania przez wiele stuleci w populacji krajów śródziemnomorskich kwasów jednonienasyconych, kwasy te można uznać za bezpieczne.

Według aktualnych europejskich i amerykańskich wytycznych żywieniowych, ważne jest zarówno zmniejszenie, jak i zmiana rodzajów tłuszczów w diecie. Konsumpcja oliwy z oliwek zwiększa spożycie tłuszczów jednonienasyconych, bez znaczącego wzrostu poziomu kwasów nasyconych i zapewnia dostarczanie organizmowi istotnych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych . Z tego też powodu oliwa z oliwek stanowi wartościowy składnik zdrowej diety, redukując ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca.

Źródło: http://europa.eu.int/comm/agriculture/prom/olive/medinfo/index.htm