Waarschijnlijk is basilicum via India en het Midden-Oosten naar Europa gekomen. Zowel in de Thaise, Vietnamese als Italiaanse keuken wordt het kruid rijkelijk toegepast. In India is basilicum de heilige plant van de hindoe-goden Vishnu en Krishna; daarom wordt het vrijwel niet in de Indiase keuken gebruikt. Wel wordt er in de winter een thee van getrokken met honing en gember.

De naam 'basilicum' is afgeleid van het Griekse woord 'basileus', dat koning betekent. Vandaar ook de bijnaam 'koningskruid'. Basilicum zou trouwens evengoed koningskruid kunnen heten wegens zijn kwaliteiten: het is één van de allerfijnste kruiden met een rijke, aromatische geur. De geurige en aromatische bestanddelen van basilicum zijn vluchtig, wat het kruid alleen geschikt maakt voor koude toepassingen. In warme gerechten wordt het pas op het allerlaatste moment toegevoegd, anders blijft er weinig van de geur en smaak over.